Dünyanın en kötü şöhretli kötü amaçlı yazılımlarından biri olmakla beraber en üretken ve en uzun süredir devam eden botnet’lerden de biri olan Qakbot, ABD öncülüğündeki uluslararası ülkelerinde katılımıyla çökertildi.
2008 yılından bu zamana kadar aktif olan ve 700 binden fazla cihaza bulaşan Qakbot, siber suçlular tarafından çeşitli amaçlar için kullanılmasının yanı sıra fidye yazılım saldırılarını başlatmaya da olanak tanıyordu. ABD Adalet Bakanlığı ve FBI, aralarında Europol, Fransa, Almanya, Hollanda, Birleşik Krallık, Romanya ve Letonya’daki kolluk kuvvetlerinin olduğu çok uluslu bir operasyonla Qakbot’un altyapısına yasal olarak erişim sağladı ve dünya çapında 700 binden fazla virüs bulaşmış cihaz tespit etti. Üst düzey FBI yetkililerine göre, virüslü cihazların 200 binden fazlası ABD’de yer alıyordu.
FBI, erişim elde ettikten sonra botnet ağını çökertmek için kendi kontrolündeki sunuculara yönlendirdi ve ABD ve diğer yerlerde tespit edilen virüs bulaşmış bilgisayarlara, Qakbot kötü amaçlı yazılımını kaldıran yazılımı indirmeleri talimatını verdi. Ayrıca, Qakbot araclığıyla kötü amaçlı yazılımların daha fazla yüklenmesini önlemek içinde virüs bulaşmış bilgisayarları botnet ağından ayırmışlar.
Adalet Bakanlığı, gerçekleştirilen operasyon çerçevesinde sadece Qakbot aktörleri tarafından yüklenen kötü amaçlı yazılımlarla sınırlı olduğunu ve “kurban bilgisayarlarında halihazırda yüklü olan diğer kötü amaçlı yazılımların düzeltilmesini kapsamadığını da ekliyor. Operasyon kapsamında ele geçirilen 8.6 milyon dolar değerinde kripto paraya el konuldu
ABD’li Başsavcı Martin Estrada yaptığı açıklamada, “Adalet Bakanlığı ve FBI liderliğindeki uluslararası ortaklık, dünyanın dört bir yanındaki kurbanlara büyük kayıplar veren, şimdiye kadarki en kötü şöhretli botnet’lerden biri olan Qakbot’un ortadan kaldırılmasıyla sonuçlandı” diye belirtti.
Qbot ve Pinkslipbot olarak da bilinen Qakbot, aralarında REvil, Black Basta, Conti, Egregor ve MegaCortex’in de bulunduğu çok sayıda yüksek profilli fidye yazılımı çetesinin ilk erişim yöntemi aracı olarak kullanıldı. FBI yetkilileri, Qakbot yöneticilerinin sadece Ekim 2021 ile Nisan 2023 arasında kurbanlardan yaklaşık 58 milyon dolara yakın fidye ücreti aldıklarına dair kanıtlar bulmuşlar.
Kolluk kuvvetleri, kullanıcıların mağdur olup-olmadıkları öğrenebilmeleri için HaveIbeenpwned.com ile ortaklık kurmasının yanı sıra Zscaler, CISA ve Microsoft’da dahil olmak üzere bir çok kuruluşun bu amaç doğrultusunda yardımcı olacağını belirtti. Yine bu kapsamda Hollanda Ulusal Polisi’de mağdurlara ulaşabilmek için benzer bir yöntem duyurdu.
